Türkiye’nin köklü eğitim okullarından olan Pertevniyal lisesi 150 yaşında.
Gelenbevi DOrta Okulu’ndan gelip 1 yıl okuduğum ve diplomamı aldıktan sonra Bakırköy Lisesi’ne kovulduğum, her perşembe disiplin odası önünde konulan sandalyeye oturduğu bir okul Pertevniyal lisesi.
Çok maceralarımız oldu.
Beşiktaş Tribünleri pankartı astı.
Pertevniyalliler Trabzonspor Kulübü’ne pankart için başvurdular. Bakalım Karagümrük maçında Trabzonspor tribününe pankart asılacak mı.
Pertevniyal Lisesi’ni tanıyalım.
Pertevniyal Lisesi (Valde Mektebi),
İstanbul’da Fatih ilçesi merkezinde Pertevniyal Valide Sultan Camii yanında “Mahmudiye Mektebi” adıyla 1872’de hizmete giren ve hâlen Anadolu Lisesi olarak eğitime devam eden, Türkiye’nin en köklü öğrenim kurumlarından biridir. İstanbul’un ve Türkiye’nin en başarılı okullarından biri olarak gösterilen Pertevniyal Lisesi, 2013-2014 öğretim yılında 140 mezunundan 42’sini, 2014-2015 yılında 180 mezunundan 36’sını çeşitli tıp fakültelerine göndererek büyük bir başarıya imza atmıştır.
II. Mahmut’un eşi ve Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Sultan tarafından yaptırılmıştır. Valde Mektebi adıyla da bilinir. 1998’den bu yana Anadolu Lisesi statüsüne geçmiştir. Karma eğitim vermektedir.
Tarihçe
Okulun inşaatı, Pertevniyal Valide Sultan tarafından Aksaray’da Pertevniyal Valide Sultan Camisi’nin inşaatı ile birlikte başlatıldı. Valide Sultan, kendi adına yaptırdığı caminin yanına çeşme, kütüphane ve eşi II. Mahmut adına bir okul yaptırdı. Böylece “Mahmudiye Mektebi” adı ile inşa edilen okulun günümüze gelemeyen 2 katlı, 8 odalı kâgir binası 3530 altın harcanarak iki yılda tamamlandı. Okul, 6 Nisan 1872’de öğretime başladı. 1883 yılında vefat eden Pertevniyal Valide Sultan okulun ihtiyaçlarını karşılaması için vakıf gelirleri bıraktı.
Eski okul binasının alt katı sübyan mektebi, üst katı rüştiye olarak hizmet vermiştir. Sübyan kısmında okuma, Kur’an, Türkçe, tecvit, ilmihal, ahlak ve yazı dersleri; Rüştiye kısmında ise Arapça, Farsça, Matematik, imla ve inşa dersleri verilmekteydi. Bina, 1911 yılındaki Aksaray yangınında tamamen yandı. Okul, Aksaray’da Sinekli Bakkal Sokağı’ndaki bir konakta Mahmudiye Rüştiyesi adı ile eğitim faaliyetlerine devam etti.
Valide Sultan’ın bıraktığı vakıf gelirinden sağlanan birikim ile 1930’da mimar Sırrı Arif (Bilen)’in tasarımına göre bugünkü binanın güney bölümündeki modern betonarme yapı inşa edildi. Yapıda bir okul için düşünülebilecek tüm ayrıntılar göz önüne alınmış ve pencere tasarımına özel önem verilmiştir. 17 sınıfı, 4 laboratuvarı ve spor salonundan oluşan yeni bina, ilkokul olarak inşa edilmişti ama çevre halkının isteği üzerine liseye dönüştürüldü.[1] “Pertevniyal Lisesi” adını alan okul 15 Ekim 1930’da tam devreli lise eğitimi (ortaokul ve lise bir arada) vermeye başladı.
1937 yılında binanın yetersiz gelmeye başlaması üzerine inşa edilen dört dershaneli ek bina, 1938-1939 eğitim öğretim döneminde hizmete girdi. Aksaray Postanesi’nin yıktırılması üzerine Pertevniyal Lisesi’nin sözü edilen ek binası, 1954-1964 arasında postane olarak hizmet vermiş, 1964 Eylülü’nde yeniden liseye devredilmiştir.
Okulun lise bölümü bakanlığın emri ile 1949-1950 yılında Çapa’daki lağvedilen Çapa Eğitim Enstitüsü’nün binasına “Çapa Lisesi” adıyla taşındı ve Pertevniyal, bir ortaöğrenim kurumu haline geldi. Ancak 1950-1951 döneminde Çapa Lisesi lağvedilerek lise sınıfları tekrar Pertevniyal’a taşındı (Çapa’da Eğitim Enstitüsü ve Yüksek Öğretmen Okulu açılmıştır). 1952’de orta kısmı okulun bünyesi dışına çıkarıldı. Binanın yetersiz gelmesi üzerine 15 odalı yeni bir bina yaptırılarak 24 Eylül 1956’da tedrisata açıldı.
Artan öğrenci sayısı nedeniyle 1962-1963 döneminden itibaren çift öğrenim uygulandı. İstanbul Erkek Lisesi’nin Almanca öğretime geçmesi Pertevniyal’e kayıtları çok fazla arttırdı. Okulda koridorlar, bodrumlar, lâboratuvarlar, depolar sınıf haline getirildi. 1963-1964 döneminde sınıfların bir kısmına Oruçgazi İlkokulu’nda ders vermek; 1964-1965’ten itibaren iki kişilik öğrenci sıralarına dört öğrenci oturtulması, ayakta ders takip edilmesi söz konusu idi. Bu şartlar karşısında bina ihtiyacının karşılanması için yeni bir okul arsası arayışı başladı. Okula yakın uygun arasa bulunamayınca okulun mevcut dört dershaneli ek binasının yıkılıp okul bahçesine 17 dershaneli 4 lâboratuvarlı yeni bir bina inşa edildi. Kapalı spor salonu ve Konferans salonu olan yeni bina 1969’da hizmete açıldı.
Okul 1986’da Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi’nin binasına taşındı. Pertevniyal´in Aksaray´daki binasına Osmanlı Arşivi yerleştirildi. Okul yönetimi ve mezunların gayreti ile okul 1992’de Aksaray’daki binasına geri döndü. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’nın çeşitli çalışmalarıyla önce süper lise, 1998 yılında ise Anadolu lisesi oldu. 2021-22 yılında İngilizce hazırlık sınıfı ile eğitim vermeye başladı.