Tetebbu…: “ Bir şeyi iyice inceleme, onunla ilgili bilgi edinme, araştırma.”
ANTRENÖR/EĞİTİCİ KONUSU
Bugünkü süreci, TVF’nin kararlarındaki “Antrenman Dizgesi” içindeki “antrenmanın nitelikleri” nden öncelikle üç konuda sadece nitelik/nicelik ile ele alarak tetebbu yapalım. Yazmaya başlayalım.
Demiştik ve ilkini YABANCI OYUNCU SAYISI KARARI…: olarak yazmıştım.
İkinci konu:
SPORCU KADROLARIN TAKİBİ ve YENİDEN OLUŞTURULMASI idi,
Son olarak da, güncel bir konu olan “Antrenör / eğitici /çalıştırıcı konusuna bir bakalım. Antrenör/çalıştırıcı konusuna biraz da bu açılardan bakmanın artık zamanın geldi. Acaba antrenör olarak “BİZ KAÇ KİŞİYİZ ?”
Antrenman Dizgesi içinde performans ( verimlilik ) konusu ele alındığında, Antrenmanın Niteliklerini en çok etkileyen faktör olarak “ANTRENÖRÜN BİLGİSİ ve KİŞİLİĞİ” öne çıkar.
Nasıl antrenörün olunur vs. vs. gibi konuları bir kenara bırakarak, kütüphaneden biraz da destek alarak derleme yapalım.
Rahmetli M. Bengü kitabında Antrenör çeşitleri diye bunu önce ,
A….“Görevlerine Göre” 1. Öğretmen antrenör 2. Araştırma Antrenörleri 3. Maç Antrenörleri ( a. Teknik Direktör b. Antrenörler ( coach’lar) c. Alan Antrenörleri
B…..Kişiliklerine Göre,
C….. Örnek Antrenörler, diyerek uzun uzun anlatır.
İşin başka bir boyutu da “Performans ile Başarı”yı aynı zanneden ama çok farklı şey olarak görebilmek için kütüphanemdeki kitaplardan, farklı kaynaklardan, ve antrenör kurslarından ufak birkaç not aktaralım. Güncel ve çok uzun derin işlenmesi gereken bir konuyu toparlamak çok zor olacak.
“ Başarı, maçları kazanmak mıdır? Evet, kısmen kazanmak başarılı antrenörlüğün bir yönünü teşkil eder. Başarılı antrenörlük maçları kazanmaktan çok daha fazlasıdır. Başarılı antrenörler, sporculara yani beceriler kazandırırlar, başkalarıyla rekabet etmekten zevk almayı ve kendilerini iyi hissetmeyi öğretirler. Başarılı antrenör sadece kendi branşlarıyla ilgili teknik ve becerilerde ustalık sahibi değillerdir, onlar aynı zamanda bu becerilerin gençlere nasıl aktarılması gerektiğini de bilirler. Ve başarılı antrenörler sporculara sadece pozitif beceriler kazandırmazlar, aynı zamanda toplumda başarıyla yaşamak için gerekli bilgileri verirler ve davranışları ile örnek olurlar.
Başarılı bir antrenör olmak büyük bir iddiadır. Ve başarılı olmak için sadece iyi niyet yetmez; elde edebileceğiniz bütün bilgilere sahip olmanız gerekir. Başarılı antrenörlük size spor bilimi ve spor yönetimini öğreterek bu bilgileri kazanmanıza yardımcı olacaktır.
Başarılı antrenörler; ( a ) spor bilimi ve yönetimi; ( b ) teknik taktikleri her ikisini de bilmek zorundadırlar.
Çoğu antrenörler, Antrenörlük becerilerini yıllar içinde deneme yanılma yoluyla elde etmişlerdir. Ama bu hataların bazıları ne kadar da yıpratıcı olmuştur! “Başarılı antrenörlük” yüzlerce spor bilimcisinin son 40 yılda yaptıkları araştırmalar ve bilgili antrenörlerin deneyimlerinin katkısı ile bu öğrenme sürecinin kısalmasını ve acı hataların azalmasını sağlayacaktır.
Bir antrenör olarak başarınız her şeyden fazla antrenörlük felsefenize bağlı olacaktır. Antrenörlük hedefleriniz, antrenör tarzınız. Nasıl antrenörlük yapacağınızı belirlerken Kazanma Felsefeniz mi ? Kazanan Felsefe mi ? Örneğin, en iyi sporcularını sahaya süren, sakat sporcularını oynatan, hata yapan sporcular aşağılayıcı şekilde bağıran antrenörler, kendileri için, kazananın sporcu gelişmelerinden daha önemli olduğunu gösterirler. Dürüst olun. Bazen başarıya aşırı önem vermiyor musunuz? Bazen sporcularınızın gelişiminden ziyade maçların kazanılmasına daha çok ağırlık veren kararlar almıyor musunuz? ( Federasyon / Kulüp/ Yöneticilerin de yaptığı gibi.) Kazanarak TOPLUMDA DAHA İYİ YERLERE GELMEK ÇOK DAHA KOLAYDIR. ( Bugün yapılanlar gibi.)
Bir çok antrenör ( kulüp/federasyon/yönetici) çalışmalar sırasında hedefleri ile ilgili bir ikilemle karşılaşır. Toplum kazananları açıkça ödüllendirir. Aynı zamanda toplum spora, gençleri hayata hazırlayan, kişiliğini oluşturan ve liderlik becerilerini geliştiren bir amaç olarak bakar……..
Davranışlar ve kararlar öncelikle sporcunuzun iyiliği ve sonra da sporcunun veya takımın kazanma şansını artırma temeline dayanır. “ Önce Sporcu, Sonra Başarı,” kolay ifade edilebilen ama kolay uygulanamayan bir hedeftir. Bugün birçok spor organizasyonu, antrenörlerden bunun tersini isteyen idareciler tarafından ( Federasyonlar ) yönetirler. – Önce Başarı, Sonra Sporcu – zira, ya başarı onların kişisel hedefidir veya bu yöneticiler de başkalarının baskısı altındadır.
Antrenörlük felsefesinin temel taşı; Önce Sporcu, Sonra Başarı.
ETİK DAVRANIŞ……:
Etik davranış Spordaki rekabet unsurlarının bir başka değeridir. Spor yoluyla gençler ahlaki olarak güçlendirilirler-yaşamın temel ahlak kurallarını öğrenebilirler. Değerli bir zaferi kaybetmek pahasına gerekli ahlaki kararı vermek, karakterin gerçekten sınanması olduğu kadar, karakterin oluşturulması için de bir fırsattır.
KAZANMA ÇABASI…..:
“ Kazanmak her şey değildir, ama kazanmaya çalışmak her şeydir.”
İNANÇ…….: Başarılı Antrenörler, kazanmanın pek mümkün olmadığını bildikleri hallerde dahi her müsabakayı kazanmak için çaba gösterirler. Sporcuların fiziksel, psikolojik ve sosyal gelişmelerine yardım ederler. Başarılı antrenörler sporculara zarar vermeden kendi hedeflerine ulaşmak için çaba gösterirler. ….
ANTRENÖRLÜK TARZLARI………………:
KOMUT VERME TARZI ( DİKTATÖR) …:
Komut verme tarzı, antrenörlükte, bütün kararları antrenör verir. Sporcunun rolü antrenörün emirlerini yerine getirmektir. KOMUT VERME tarzı sporcuları düşünen insanlar gibi değil robot veya esir gibi davrandığı için bugün hem gençlerin hem de yetişkinlerin antrenörleri tarafından terk edilmektedir. Eğer amacınız gençlerin fiziki, psikolojik ve sosyal olarak yetişmesine yardımcı olmaksa, komut verme tarzı size göre değildir.
NEME LAZIMCILIK TARZI ( Çocuk bakıcısı )…………..:
Tarzı neme lazımcılık olan antrenörler mümkün olduğu kadar az karar verirler. Bu bir top-at-tut-eğlenmene bak yaklaşımıdır.
İŞBİRLİĞİ TARZI……….: Sporcuların gelişmesi için en uygun iklimin/ortamın nasıl yaratılacağını belirleyecek karmaşık bir görevle karşı karşıyadır. Islak bir sabun kalıbını elinize aldığınızı düşünün. Eğer çok sıkarsanız elinizden fırlar ( komut verme tarzı), yeterince sıkı tutmazsanız kayar gider. (neme lazımcılık tarzı), Gerekli olan, sabunu kararlı fakat gevşek olarak tutmaktır. ( işbirliği tarzı)” …….
Antrenör iletişim becerileri, nasıl iletişim kuruluyor? Nasıl değerlendirilmelidir? Çok önemli bir konu.
Antrenörlük yapmak iletişim kurmak demektir. Antrenörlüğün her eylemi iletişim gerektirir. Başarılı antrenörler iyi birer iletimcilerdir. Antrenörlerin işine son verilmesinde takımın galibiyet-mağlubiyet karnesinin kötülüğünden çok iletişimdeki zayıflığın da rol oynadığını bilmeliyiz.
İletişim sürecinde sadece,
- İLETİŞİM… Sadece Mesaj göndermek değil, Aynı zamanda gelen mesajları da alabilmek.
- İLETİŞİM…..Sözlü mesajlar kadar Sözsüz mesajlar da önemli. Antrenörler çoğunlukla sporcular, idareciler, ve toplum tarafından dikkatle izlendikler için sözsüz iletişim özel bir önem vermelidirler.
- İLETİŞİMİN İKİ KISMI…. İÇERİK ve DUYGU, İÇERİK MESAJIN özüdür. Duygu onu nasıl hissettiğimizdir.
Bir çok antrenör mesaj vermekte çok usta olduğuna inanır, fakat genellikle gelen mesajları almakta zayıf kalırlar. Antrenörler, sadece açık mesajlar vermekte değil, sporculardan gelecek geri bildirimi anlayacak şekilde dikkatli dinleme konusunda da beceri sahibi olmalıdırlar.
Bu kaynak da Antrenörlerin sekiz iletişim becerisine ihtiyaçları olduğunu belirler.
KASINTI HANÇER………:
Hiçbir hatasını kabullenmeyen Kasıntı Hançer, sporcularına hiçbir saygı göstermediği için onlardan saygı göremez.
OLUMSUZ HANÇER………:
Antrenör Hançer’in Sözleri ve davranışları çoğunlukla olumsuz, bazen de hemen hemen düşmancadır. Sporcuların kendilerinden şüphe etmelerine neden olup, öz güvenlerini yok ederek sık sık eleştirir. Olumsuz Hançer takdir etmekte cimridir, nazik bir söz söylemenin “ antrenörce olmadığına inanır.
YARGIÇ HANÇER……..:
Ant. Yargıç Hançer, SPORCULARI eğitmek yerine devamlı olarak değerlendirmeye tabi tutar. Bir sporcu hata yaptığında, doğrusunu göstermek veya hatasını düzeltmek yerine onu sadece suçlar. Sporcular iyi bir şey yaptıklarında onları över fakat, daha gelişmiş beceri düzeylerine nasıl getireceğini bilmez.
TUTARSIZ HANÇER…….:
Ant. Tutarsız Tom’un bundan sonra söyleyeceği şeyden asla emin olamazsınız. Bugün bir şey, yarın başka bir şey söyleyecek.
GEVEZE HANÇER………..:
Antrenör Geveze Hançer tanıdığınız en konuşkan insandır. Antreman boyunca boyuna talimat yağdırır ve maç içinde oyunculara bağırmadığı zaman da, çizgi kenarında kendi kendine söylenip durur.
TAŞSURAT HANÇER ……:
Taş surat Hançer hislerini hiç belli etmez. Sporcuya gülümsemez, göz kırpmaz veya sırtını sıvazlamaz , keza kaşını çatmaz veya kızgınlığını belli etmez. Ne hissettiğini asla bilemezsiniz, bu da oyuncuların kendini güvensiz hissetmelerine sebep olur.
PROFESÖR ÇOKBİLMİŞ HANÇER…..:
Profesör çokbilmiş Hançer, hiçbir şeyi oyuncularının anlayabileceği düzeyde açıklamayı beceremez. Ya onların seviyesinin çok ütünde konuşur ya da devamlı ana konusunun etrafında dolaşarak onların kafasını karıştırır.
NANEŞEKERİ HANÇER……:
Antrenör Naneşeker Hançer, pekiştirme prensiplerini anlamamış görünüyor. Sporcularına sık sık ödül vermekle beraber, yanlış zamanda, yanlış alışkanlıkları da artırıyor. Hatalı davranışlarla karşılaştığında ya kuralların ihlaline göz yumuyor veya çok çok şiddetli tepki gösteriyor.
İletişim konusunda TVF’ nin seminerinde Amerikalı Kolej antrenörü bu konulara biraz değinmişti.
Şimdi hep beraber kendimize bu konularla ilgili sorular soralım. Sonra da şuna karar verelim.
“ BİZ ANTRENÖR OLARAK KAÇ KİŞİYİZ ? ”
SAYGILARIMLA,
A.HANÇER
25.07.2014
Önemli Not….:
Bu yazı bütün sitelere açıktır. Yayınlanabilir.